Adını Azərbaycan musiqi tarixinə qızıl hərflərlə yazdıran, səhnəmizin unudulmaz Leylisi və Ərəbəzəngisi Gülxar Həsənovanın doğum günüdür.
Uca boyu, səhnədən yaraşıqlı görünən qədd-qaməti, soprano səsinin sanki nəhayətsiz zəngulələri ilə opera solistləri arasında layiqli yer tutub.
Gülxar İbrahim qızı Həsənova (Sultanova)10 dekabr 1918-ci ildə Şəmkir rayonunun Bayramlı kəndində anadan olub. Oxumağa məktəb yaşlarından başlayıb.Bakı Tibb Məktəbində (1934) təhsil alıb və oranın dram dərnəyində çalışıb. Bakı Teatr Məktəbində aktyorluq ixtisasma yiyələnib (1936-1939). Bir müddət GTT-də aktrisalıq edib.
Səhnədə yaratdığı obrazlarla diqqəti cəlb edən Gülxar Həsənova dahi Üzeyir bəyin də gözündən yayınmır. Tamaşaların birində gənc aktrisanın çıxışını diqqətlə izləyən Üzeyir bəy onun məlahətli səsini yüksək qiymətləndirir və Opera və Balet Teatrında çalışmasını tövsiyə edir.
Tamaşalarda müğənnilik məharətini nümayiş etdirən aktrisa 1942-ci ildə ADOBT-ə dəvət alıb. Uzun illər teatrın solisti olan sənətkar 1980-ci ildən kollektivin opera truppasında məşqçi-pedaqoq kimi fəaliyyət göstərir. .
Gülxar Həsənova müxtəlif rejissorların üslub baxımından ayrı-ayrı quruluşlarında "Leyli və Məcnun" (Leyli və Leylinin anası), "Əsli və Kərəm" (Əsli), "Koroğlu" (Xanəndə qız), "Aşıq Qərib" (Şahsənəm), "Şah İsmayıl" (Ərəb Zəngi), "Bahadır və Sona" (Təravət xanım), "Azad" (İranlı qız),"Gəlin qayası" (Camalın anası) operalarında, "Arşın mal alan" (Gülçöhrə, Telli və Cahan xala), "Durna" (Lalə) operettalarında çıxış edib. Bu obrazların hər birinə öz möhürünü vuran sənətkar bütün obrazlarını sevə-sevə yaradıb. Amma Gülxar xanım özü də etiraf edib ki, onun yaradıcılığında iki obraz: Leyli və rəbzəngi xüsusi yer tutur.
1941-1945-ci illərin müharibə dövrü sənətçilər üçün ağır, məşəqqətli zaman idi. Üzeyir bəyin təşəbbüsü ilə sənətçilər tez-tez cəbhə bölgələrində konsertlər verirdi. Sonralar Gülxar xanım xatirələrini bölüşərkən o dövrü belə qeyd edib: “Üzeyir bəy elə bir şərait yaratmışdı ki, səhnə də bizim üçün bir cəbhəyə çevrilmişdi. Yadımdadır ki, 1943-cü il idi. Mən Əlövsət Sadıqovla “Leyli və Məcnun” operasını oynamalı idim. Tamaşadan əvvəl acı bir xəbər eşitdim. Cəbhədən qardaşımın qara kağızı gəlmişdi. Mənimlə bərabər bütün yoldaşlarım da sarsıldılar.Onlar elə bildilər ki, tamaşa təxirə düşəcək. Amma, yox, elə olmadı. Mən özümdə güc toplayıb həmin gün tamaşanı oynadım. Bəlkə əvvəlkilərdən daha dayaxşı. Çünki mənim həyatdakı acılarım Leylinin kədərli taleyi ilə üst-üstə düşürdü. Bu qəm-kədər yaxınlığı məni Leyli obrazı ilə daha da doğmalaşdırırdı. O, illərdə tez-tez Ərəbzəngi rolunda da çıxış edirdim. Yaşadığım mübarizə hissini, düşmənə qalib gəlmək arzusunu sanki bu obrazın vasitəsi ilə ifadə etməyə çalışırdım. Ərəbzəngi öz qəhrəmanlıq çalarları ilə tam mənim düşüncələrimlə səsləşirdi. Odur ki, bu iki obraz mənə çox doğmadır. Əslində isə mənə daha doğma olan səhnədir ki, məhz orada öz hiss və həyəcanımı, düşüncələrimi, bir sözlə yaşantılarımı yaşamışam”.
Uzun illər Gülxar xanımla tərəf-müqabil olmuş Xalq artisti Canəli Əkbərov Gülxar xanım haqqında bu sözləri deyir: “O nümunəvi bir sənətkar idi. Xoşbəxtəm ki, belə bir sənətkarla bir yerdə çalışmaq mənə də nəsib olub. M. Maqomayevin “Şah İsmayıl” operasında mən Şah İsmayılı i, isə Ərəbzəngini oynamışdı. Gülxar xanım bu obrazı o qədər canlı ifa edirdi ki, bəzən mən səhnədə olduğumu unudub onun sənətinin sehrinə düşürdüm. Açığını deyim ki, doğrudan da hələ ki Gülxar xanımı xatırladan Ərəbzəngi yoxdur”.
Simsar.az